Zó voorkom je een tekenbeet (en dit kun je doen als je toch gebeten bent)

Door: Margriet - Anniek Schelling

Hoe gevaarlijk is een teek eigenlijk?

Teken kunnen allerlei infectieziekten op mensen overbrengen. De ziekte van Lyme komt het meest voor in Nederland. Ongeveer 20 procent van de teken draagt de Borrelia-bacterie, die deze ziekte veroorzaakt, met zich mee.

Jaarlijks krijgen circa 27.000 mensen de ziekte van Lyme. Mogelijk ligt dat aantal hoger, omdat veel mensen niet doorhebben dat ze door een teek zijn gebeten. Je krijgt namelijk niet altijd die kenmerkende rode vlek of kring.

Hersenvliesontsteking

Naast de lymebacterie zitten er vaak ook andere ziekteverwekkers in teken, zoals parasieten, bacteriën en virussen. Een tekenbeet kan in uitzonderlijke gevallen leiden tot een besmetting met het tekenencefalitisvirus (TBE), dat sinds 2016 ook in Nederland voorkomt.

De meeste mensen die besmet raken met dat virus worden niet ziek of krijgen milde klachten vlak na de beet. Bij een klein deel kan het ernstiger aflopen: van de patiënten overlijdt één tot twee procent zelfs aan hersenvliesontsteking als gevolg van de beet.

Klachten van een tekenbeet

Op de plek van de tekenbeet verschijnt op de huid vaak een verkleuring die groter wordt. Let op: deze kan tot drie maanden na een tekenbeet nog verschijnen.

De klachten die je kunt krijgen, lopen uiteen. In de eerste weken na de beet kun je koorts krijgen en eventueel spier- en gewrichtspijn. Soms ontstaan gewrichtsklachten of klachten aan de huid, zenuwen of het hart. Dat kan gebeuren als de vroege klachten van de ziekte van Lyme niet behandeld zijn met antibiotica.

Zowel de vroege als de latere stadia zijn te behandelen met antibiotica, maar in een later stadium kan al wel schade zijn ontstaan door de ontsteking. Daarom is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts als je de klachten herkent.

Hoe kun je een tekenbeet (zoveel mogelijk) voorkomen?

Om een tekenbeet te voorkomen, kun je een paar maatregelen nemen. Blijf bijvoorbeeld zoveel mogelijk op de paden en vermijd dichte begroeiing en struikgewas, tipt het Rode Kruis. Je kunt het best dichte schoenen, lange mouwen en een lange broek dragen. Stop je broekspijpen vervolgens in je sokken. Lichte kleding dragen helpt ook, omdat teken daarop beter te zien zijn.

Verder kun je op kleding een insectenwerend middel spuiten. Gebruik daarvoor een middel dat DEET (diethyltoluamide) bevat. Dit spul kun je ook op de onbedekte huid spuiten.

Tóch gebeten, wat kun je dan doen?

Het belangrijkste is om een teek zo snel mogelijk te verwijderen. Hoe langer het beestje in je huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt. Het RIVM adviseert om geen alcohol, jodium, olie of andere middelen op de plek te smeren vóórdat je de teek verwijdert.

Wat dan wel? Pak de teek met een puntig pincet zo dicht mogelijk op de huid bij de kop vast en trek hem er rustig uit. Als een stukje van de kop in de huid achterblijft is dat niet gevaarlijk. Dat komt er vanzelf weer uit, net als bij een splinter. Desinfecteer de beet daarna met wat alcohol of zeep en water, om te voorkomen dat de plek gaat ontsteken.

Na een tekenbeet is het belangrijk om bij te houden wanneer en waar je op de huid gebeten bent. Houd dat stukje huid tot drie maanden na de beet in de gaten. Let op of er verkleuring van de huid ontstaat of klachten die passen bij de ziekte van Lyme.

Meer lezen van Margriet, hét magazinemerk voor vrouwen die op een leuke manier gelukkig en gezond ouder willen worden? Ga naar Margriet.nl.