Altijd uitgeput, maar nooit écht opgebrand: wat is een ‘burn-on’?

Door: Flow Magazine - Ilse Savenije

Enorm vermoeid en altijd gejaagd. Constant op je doel af hollend ‘als een robot die alleen nog uitvoert wat wordt verwacht’. Dan heb je misschien een burn-on, staat in een artikel van De Morgen.

Aanleiding voor het artikel is het boek Burn-on – de functionerende burn-out, geschreven door Mieke Lannoey (ervaringsdeskundige burn-out en psychiatrisch verpleegkundige), Timo Schiele (hoofdpsycholoog) en Bert de Wildt (hoofdarts psychosomatische geneeskunde). Wat een burn-on is, volgens hen? ‘Niet kunnen uitschakelen en dwangmatig gericht zijn op werkprestaties en werkverbetering, terwijl je je eigenlijk permanent ontoereikend voelt.’

Burn-out of burn-on?

Waar je bij een burn-out op een bepaald moment echt niet meer verder kunt, blijft dat punt uit bij een burn-on. Je functioneert nog wel, maar alle vreugde is verdwenen.

Al lijken de rode vlaggen wel erg op die van (vlak voor) een burn-out: constant bezig zijn met wat er ‘moet’, slecht kunnen slapen, je terugtrekken, twijfelen aan jezelf, confrontaties uit de weg gaan en de fijne dingen uit je leven skippen. De dag of de week doorkomen, op naar het weekend. Schiele en de Wildt zagen in hun kliniek steeds vaker mensen binnenlopen die uitgeput waren, maar niet pasten in het officiële hokje van burn-out: ze bikkelen stug door. Zelf vinden ze dat nog prima functioneren, hun situatie is toch normaal?

Hype

Maar er is ook kritiek op de term. Want hoewel Schiele en de Wildt dit soort ‘high-functioning zombies’ veel tegenkomen binnen hun ziekenhuis van de Ruhr Universiteit, is het nog geen officiële medische term. ‘Wat zij bij deze patiënten vaststellen is natuurlijk waar, maar in hoeverre je dat kunt veralgemenen, is een ander paar mouwen,’ vertelde professor arbeidspychologie Hans De Witte (KU Leuven) aan de Belgische krant.

Ook uit andere hoeken komt scepsis. Professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis benoemt een dubbel gevoel. Omdat er steeds een ander zusje (en dus een nieuwe hype) van de burn-out komt, van ‘bore-out’ tot ‘parentale burn-out’, maar ook omdat er voor de symptomen van burn-on al andere termen zijn: werkverslaafd of workaholic. Maar vooral lijkt de burn-on op de klachten die voorafgaan aan een burn-out.

Stilstaan bij wat er misgaat

Hoe dan ook: meer aandacht voor de burn-on kan wel een waardevolle vorm van preventie zijn, vinden ook Godderis en De Witte. Iedereen die door het boek of door deze nieuwe term de rode vlaggen bij zichzelf signaleert, voorkomt misschien een echte crash. En trekt hopelijk op tijd aan de bel.

4 dingen die je nu al kunt doen

• Probeer perfectionisme soms de deur uit en laat soms je innerlijke lapzwans toe. En vooral: veroordeel jezelf daar niet om. Tom Hodgkinson, schrijver en oprichter van tijdschrift voor lummelaars The idler, adviseert in zijn boek Leve de vrijheid: ‘Leg de lat lager. Doe kalm aan. Geef je over aan vrolijkheid. Accepteer wanorde.’ Uit ervaring weet hij: daar wordt een mens gelukkiger van.
• Zet afrem-momenten in je agenda. Heb je de neiging om steeds maar door te hollen, stel dan een paar keer per dag het alarm in op je telefoon.
• De toekomst schat je altijd rooskleuriger in dan-ie is. Gelukkig maar. Maar wel handig om er in je planning rekening mee te houden: ook na de vakantie heb je het weer druk, en ook over drie weken slibt je agenda weer dicht. Bedenk nu dus of je iets écht wilt, en doe het niet omdat je denkt dat je over drie maanden toch tijd genoeg hebt.
• Gaat het echt niet goed, en kom je er zelf niet meer uit? Soms kan het waardevol zijn om met een therapeut te praten.

Volg de training Een week voor jezelf

Wil je ook beter voor jezelf zorgen, in plaats van altijd maar doorrennen? In de training Een week voor jezelf ga je zorgen voor jezelf. Je neemt de tijd om je af te vragen hoe het eigenlijk met je gaat, last rust- en reflectiemomenten in, kijkt naar je automatische patronen en leert minder kritisch te zijn naar jezelf. Kortom: deze week kom je op adem – en leer je hoe je dat op lange termijn ook kunt doen. Hier lees je er meer over.

Dit artikel is afkomstig van flowmagazine.nl. Flow is een ode aan bewuster leven, creativiteit en dagen zonder haast.