Onveilige seks gehad? Zó werkt een soatest volgens een expert

Arts infectieziektebestrijding Hannelore Götz legt uit hoe een soatest werkt, wat je ervoor betaalt en hoe anoniem die is.

Hoe loop je een soa op?

Geslachtsziekten zijn ziektes die worden overgedragen via seksueel contact. Common sense, horen we je denken. Toch denken veel mensen dat je een soa alleen kunt oplopen door penetratie van de penis in de vagina of anus. Een groot misverstand, zegt Götz.

“Een geslachtsziekte wordt overgedragen via de slijmvliezen in de genitalia. Je kunt ook een soa krijgen door orale seks. Pijpen geeft daarbij het meeste risico. Overdracht kan ook door gebruik van seksspeeltjes en de vingers. Maak speeltjes dus altijd goed schoon na gebruik en ook als je ze met meerdere partners gebruikt.”

Hoe werkt een soatest?

Als je denkt dat je een soa hebt, is het belangrijk om dat te laten checken. Dat lijkt misschien spannend, maar dat valt best mee. Bovendien hoef je meestal ook niet ècht met de billen bloot, legt Götz uit. “Mannen zijn vaak bang dat er iemand met een stokje in de penis komt roeren, maar zo wordt een soatest niet uitgevoerd. De cliënt komt op de afspraak en krijgt een zakje met wattenstaafjes en potjes, en gaat dan even naar de wc. Er hoeft niets de penis in, urine is genoeg. Een anale swab kan de cliënt zelf doen en vrouwen kunnen zelf materiaal uit de vagina afnemen. Dat hoeft niet diep.”

GGD’s sturen ook thuistesten op, voegt Götz daaraan toe. “Dan neem je zelf thuis de monsters af en stuur je het materiaal terug in een goed verzegelde envelop. De monsters worden dan in het laboratorium getest.”

Waar een soatest doen?

Tweederde van de soatesten wordt uitgevoerd door de huisarts. Wie die mogelijkheid niet heeft of dat niet wil, kan terecht bij het Centrum Seksuele Gezondheid van de GGD. Daar is alleen niet altijd meteen plek, vertelt Götze. “Mensen die van een (ex-)partner hebben gehoord dat diegene een soa heeft, mensen die al klachten ervaren, mannen die seks hebben met mannen en sekswerkers en jongeren krijgen prioriteit bij een afspraak.”

Dan zijn er ook nog commerciële bureaus die snelle soatesten aanbieden. “Die zijn betrouwbaar”, zegt Götz. “De bureaus werken samen met erkende laboratoria. De GGD-arts adviseert een thuistest die je bij de Kruidvat koopt niet, omdat die niet betrouwbaar zijn.”

Is een soatest anoniem?

Hoewel dat helemaal niet hoeft, ervaren veel mensen schaamte als ze denken dat ze een soa hebben. De vraag hoe anoniem een soatest is, is dan ook een veelvoorkomende. “Zorgen hoef je je daar gelukkig niet over te maken”, vertelt Götz. “Je medisch dossier is vertrouwelijk en wordt niet gedeeld. Daarnaast mag je bij de GGD een schuilnaam opgeven als je je laat testen. Wel graag steeds dezelfde, want we maken dan op die naam een dossier aan. Wij hebben geen link met de reguliere zorg en je huisarts komt het ook niet te weten. Wij sturen nooit bericht naar de huisarts zonder toestemming”, zegt ze. “We raden dat wel sterk aan als iemand syfilis of hiv blijkt te hebben. Deze ziektes blijven zichtbaar in het bloed.”

Wat kost een soatest?

Wees gerust, want je zorgverzekering vergoedt soatesten, vertelt Götz. “Laat je de test afnemen bij de huisarts, dan betaal je zelf eerst het eigen risico. Bij de GGD zijn deze testen gratis. Mede daardoor kun je er niet altijd en meteen terecht, omdat er veel aanvragen zijn.”

Tot slot raadt Götz aan bij klachten, zorgen of vragen vooral betrouwbare informatie op te zoeken die is gecheckt door artsen. Die informatie vind je onder andere hier.

_{Bron: NU.nl}