Zoë van Beek (27) koos voor euthanasie: ‘Eindelijk mag ik gaan, op een humane manier’

In een interview een week voor haar dood wil ze afrekenen met de vooroordelen die er over deze groep patiënten bestaan.

‘Omdat ik weet dat het eindigt, ervaar ik meer rust’

“Bij veel verhalen over euthanasie is vaak sprake van gedwongen opnames, crisisopnames en zelfmoordpogingen. Dat is bij mij nooit het geval geweest, maar ook dan kun je tot euthanasie komen. Ik heb zelf weleens gedachten gehad over eruit stappen, maar ik wil dat op een humane manier doen.”

Zoë van Beek heeft een moeilijke en onveilige jeugd. Haar ouders gaan met een vechtscheiding uit elkaar als ze nog een peuter is. Ze heeft geen stabiele gezinssituatie en krijgt te maken met seksueel misbruik, voor het eerst op haar tiende. Dan ervaart ze ook de eerste depressieve gevoelens en gaat ze in therapie.

Jarenlang worstelt ze met heftige depressies en trauma’s en ondergaat ze zeventien therapiesoorten. Zonder blijvend resultaat. Haar depressies worden steeds heftiger, ze kan niet meer op zichzelf wonen en voor zichzelf zorgen. “Elke avond heb ik paniekaanvallen en vraag ik mezelf af of ik de volgende dag nog red.

Elke dag voer ik opnieuw een strijd in mijn hoofd. Dat is heel zwaar. De laatste tijd is het gelukkig ietsje minder. Omdat ik weet dat het eindigt, ervaar ik meer rust.”

Het hoeft niet meer

In 2018 besluit Zoë dat het leven voor haar niet meer hoeft. Maar haar euthanasieverzoek wordt afgewezen door haar toenmalige huisarts. Euthanasie is geen recht van een patiënt en geen plicht van een arts. Er is twijfel of haar besluit weloverwogen is en er is nog geen sprake van uitzichtloosheid, ze is nog niet uitbehandeld.

“Ik moest ik nog allerlei behandelingen volgen en andere medicatie uitproberen. Zo heb ik onder andere nog elektroshocktherapie (ECT) gevolgd, elektrische stroom door de hersenen. Hierdoor is een deel van mijn geheugen aangetast.” In de zomer van 2022 dient ze opnieuw een verzoek in.

Ze is inmiddels veranderd van huisarts en is afgewezen voor een behandeling met diepe hersenstimulatie en heeft geen energie en geen kracht meer voor de allerlaatste optie: ketaminebehandelingen.

Ze heeft twee opties: “Accepteren dat dit uitzichtloos is en nooit zal verbeteren of stoppen met leven. Het leven is op deze manier zo ondraaglijk voor me dat ik voor het laatste heb gekozen. Pijnlijk, maar ik weet dat ik de juiste keuze maak.”

Onbegrip euthanasie

Een klein halfjaar later wordt Zoë’s verzoek wel goedgekeurd. Ze is opgelucht, maar geeft wel aan dat er veel onbegrip was. “Ik moest maar door. Euthanasie was niet bespreekbaar binnen de psychiatrie. Mijn psychiater gaf ook aan dat het voor hem geen optie was en dat hij er niet achter stond. Daarnaast werd ik voor bepaalde behandelingen afgewezen omdat ik te depressief was, nadat ik soms wel negen maanden op de wachtlijst had gestaan.

Ik kreeg afwijzing na afwijzing en teleurstelling op teleurstelling. Depressies en trauma’s tegelijkertijd behandelen is heel erg moeilijk. Instellingen wilden niet met elkaar samenwerken.”

Euthanasie

Met haar nieuwe huisarts kan ze over haar verzoek praten. Zij voert ook de euthanasie uit. “Ik vond dat gesprek heel erg zwaar, omdat ze stap voor stap je hele leven bespreken. Ook heb ik nog een gesprek gehad met een onafhankelijk SCEN- psychiater. Beiden staan achter het verzoek. Ook heb ik nog een gesprek gehad met een onafhankelijk SCEN-psychiater. Beiden staan achter het verzoek.

Ik was zo blij en dankbaar toen ik dat hoorde. Eindelijk erkenning. Eindelijk mag ik gaan, op een humane manier.” Zoë van Beek is donderdagmiddag 23 februari in het bijzijn van haar naasten overleden.

Praten over gedachten aan zelfdoding kan anoniem: chat via 113.nl, bel 11 of bel gratis 0800-0113.