Valeria vluchtte alleen uit Oekraïne: 'Pas na ruim zestig uur kwam ik in Nederland aan'

Valeria vertelt: “Een vriend belde me op. Hij vertelde me dat ik zo snel mogelijk mijn spullen moest pakken en moest vertrekken. De oorlog was nu echt begonnen. Ik wist eigenlijk niet wat ik moest doen. Mijn vrienden wilden met de bus naar Lviv reizen, het westen van Oekraïne.”

Oorlog tussen Oekraïne en Rusland

“Ik vertrok naar het metrostation in de hoop Kyiv zo snel mogelijk te verlaten. Helaas reed de metro niet volgens de gebruikelijke dienstregeling. Uiteindelijk heb ik meer dan vijf kilometer met al mijn spullen naar de bus moeten lopen. De busreis zelf duurde twintig uur en we zijn maar twee keer gestopt.

Normaal duurt de reis naar Lviv maar zeven uur. Het was heel gevaarlijk de weg op te gaan, doordat er veel explosies en files waren. Ik durfde niet te slapen, bang dat ik iets zou missen. Bommen of berichtjes van vrienden en familie in nood. Het was zo gek, de dag ervoor had ik het nog met Joep over de dreiging van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, over de angst voor een bombardement. Toen probeerde hij me nog gerust te stellen.”

Niet gegeten en amper geslapen

“Toen mijn bus aankwam in Lviv besloot ik meteen naar Polen te reizen. Ik had geen idee hoe ik daar moest komen, maar in mijn eentje in Oekraïne blijven was te gevaarlijk. Terwijl ik in een hele lange rij stond te wachten op de trein naar Polen, ontmoette ik een jongen die daar al langer woonde. We hadden geen treinticket, maar zijn gewoon de trein ingegaan om zwart te rijden.

Oekraïense mannen werden afgewezen; ze mochten de trein niet in vanwege dienstplicht. De route naar Polen is normaal maar twee uur, maar we hebben er meer dan acht uur over gedaan. Ik dacht dat ik gek werd. Inmiddels had ik drie dagen niet gegeten en amper geslapen.”

Studeren in Rusland

Joep vult zijn vriendin aan: “Ik zat in Kaliningrad op het moment dat Valeria onderweg naar Polen was. Die dag werd bekend gemaakt dat er geen Westerse vliegtuigmaatschappijen meer naar Rusland zouden vliegen. Ik heb meteen de eerstvolgende, en ook meteen de laatste, vlucht naar Sint Petersburg gepakt. Daar studeerde ik.

Het hele studentencomplex stond op z'n kop. Er ging een gerucht rond dat Rusland internationale banken wilde blokkeren, dus iedereen probeerde zo veel mogelijk geld te pinnen. Je kon, volgens mij, maar drieduizend roebels krijgen. Dat is ongeveer driehonderd euro?”

Valeria verbetert hem: “Dat is dertig euro.”

Joep: “Het enige wat ik wilde was een vlucht naar de EU, Rusland uit. Het maakte me niet uit waarheen. Eerst boekte ik een vlucht naar Berlijn, via Frankfurt. Ik had met Valeria afgesproken dat we elkaar daar weer zouden zien, maar vanwege nieuwe sancties werd die vlucht geannuleerd. Duitsland wilde niet meer naar Rusland vliegen, en dus wilde Rusland ook niet meer naar Duitsland vliegen. Uiteindelijk had ik twee opties: de bus pakken naar Estland, of de trein naar Finland. Samen met mijn huisgenootje ben ik toen op de bus gestapt.

Normaal gesproken duurt zo'n reis zes uur, maar tijdens de paspoortcontrole aan de grens liepen we vertraging op doordat er extra controles waren. Oekraïners werden zelfs in een aparte rij gezet en nog ernstiger onder de loep genomen. Toen we eenmaal door de Russische paspoortcontrole heen waren, ben ik vanuit Estland naar Letland gevlogen, en uiteindelijk naar Nederland.”

Een lift naar Krakow

Valeria: “Toen ik in Polen aankwam, was de opvang zo goed geregeld. Ik kreeg eindelijk te eten en te drinken, en de mensen waren zo behulpzaam en vriendelijk. Via Instagram kreeg ik een DM van een vriendin, over mensen van wie ik een lift kon krijgen naar Krakow. Ook die reis duurde veel langer dan gepland. Halverwege ben ik bij een ander gezin ingestapt en uiteindelijk hebben zij me op de juiste plek afgezet.

Vanuit Krakow ben ik naar Berlijn gegaan. Daar zou ik Joep weer even zien, voordat hij zijn vlucht zou omboeken. Gelukkig had ik ook daar nog een vriendin. Ik kon even bij haar blijven, voordat ik op de trein naar Nederland stapte.”

Elke dag angstig

“Eindelijk zat ik in de trein naar Amsterdam. Daar werd ik opgehaald door de familie van Joep. De maand ervoor had ik zijn ouders voor het eerst ontmoet. Als ik hen nooit eerder had gezien, weet ik niet of ik naar Nederland was gekomen. Ik weet echt niet wat ik dan had gedaan. In die zin leek de timing bijna perfect: geluk bij een ongeluk. Ik heb de duur van mijn reis uitgerekend: pas na ruim zestig uur kwam ik in Nederland aan.

Ik ben angstig, elke dag weer. Mijn familie woont nog in Oekraïne. Steeds als ik op het nieuws zie dat er iets gebeurt in hun stad, stuur ik ze een berichtje om te checken of ze veilig zijn. Op 4 mei, tijdens de dodenherdenking, kreeg ik te horen dat er een raket over het huis van mijn ouders vloog. Richting het stadscentrum. Mijn oma woont in het centrum en zij heeft ook gezien hoe de raket neerstortte in de stad. Het was zo dicht bij mijn familie.”

Nog lang niet voorbij

“Op diezelfde dag hebben Joep en ik een speech gegeven in zijn dorp. We besloten eerder al, toen we net terug waren in Nederland, dat we ons steentje wilden bijdragen. Joep hielp met het klaarmaken van de vluchtelingenopvang in zijn dorp, en ik heb daar geholpen als vertaler. Er zit best een verschil tussen Oekraïne en Nederland, en ik kon mensen uitleggen hoe alles hier werkte. Bovendien begrijpen we elkaar ook, ik ben zelf ook gevlucht. Dat geeft toch een soort houvast.

Inmiddels sta ik ook ingeschreven in het dorp waar Joep woont. Hier ben ik veilig, maar mijn vrienden, familie en kennissen in Oekraïne lopen nog elke dag gevaar. De oorlog is nog lang niet voorbij.”

Deze real life komt uit mei 2022. Meer van dit soort verhalen lees je wekelijks in Flair.