donorvader Beeld Getty Images
donorvaderBeeld Getty Images

Stefanie (36) vond haar donorvader: ‘Ineens had ik er zo’n tweehonderd halfbroers en -zussen bij’

Regelmatig komen fertiliteitsartsen in het nieuws omdat ze hebben gesjoemeld met het zaad van spermadonoren. Meerdere artsen, waaronder Jan Karbaat, gebruikten stiekem hun eigen sperma om vrouwen mee te insemineren. Zo zijn er tientallen halfbroers en -zussen in Nederland die niet weten dat ze familie van elkaar zijn.

Ruim een jaar geleden ging Stefanie (36) op zoek naar haar donorvader. Ze vond hem en kreeg er tot haar verrassing zo’n tweehonderd halfbroers en -zussen bij. “We hebben met elkaar een Facebookaccount, ‘de halfjes’.”

Dit interview stond eerder in Flair 08-2021.

Twee moeders

"Ik ben opgegroeid met twee moeders, een heel warm en liefdevol gezin. Als enig kind hadden mijn moeders alle tijd en aandacht voor mij. Een broer of zus heb ik nooit gemist. Ik wist niet beter en bovendien brachten we veel tijd door met mijn neefjes en nichtjes.

Dat mijn gezinssituatie anders was, ontdekte ik pas toen ik een jaar of negen was. Steeds vaker als ik bij vriendinnetjes ging spelen, zag ik een vader. Iets wat ik niet had. Ik had geen idee dat je als een kind een vader hoort te hebben. Ik had twee moeders, dat was voor mij de normaalste zaak van de wereld. Al zijn mijn moeders wel heel open geweest op het moment dat ik vragen begon te stellen. Het antwoord dat ik met behulp van een zaaddonor ter wereld was gekomen, was voor mij voldoende. Ik had nooit het gevoel dat ik er iets mee moest doen."

Vragen

"Eigenlijk pas toen ik in 2014 een burn-out kreeg, merkte ik dat er voor het eerst vragen opborrelden. Zou mijn vader de reden zijn dat ik me zo incompleet voelde? Wat voor man zou hij zijn en hoe zou zijn leven eruitzien? Ik was nieuwsgierig, maar ik heb er destijds niets mee gedaan. Ik denk dat ik er nog niet klaar voor was. Het was mijn man die een kleine vier jaar later, toen ik weer niet zo lekker in mijn vel zat, zei dat ik op zoek moest gaan naar mijn vader.

Ik was vaak somber en down. Ik had weinig energie en het gevoel dat ik er niet écht was. Mijn man was ervan overtuigd dat een ontmoeting met mijn vader me zou helpen. Diep vanbinnen voelde ik dat hij gelijk had, maar tegelijkertijd vond ik het ook zo spannend. Het is niet iets wat je zomaar even doet."

Zoektocht

"Mijn moeders vertelde ik als eerste over mijn zoektocht. Zij hadden ook geen idee wie mijn donorvader was, maar begrepen mijn keuze om hem te zoeken heel goed. Ze hebben me daarin altijd gesteund. Net als mijn man, ik weet ook niet of ik het zonder hem had gekund. Samen hebben we er úren over gepraat en uitgezocht hoe het precies in zijn werk zou gaan. De stap om de zoektocht naar mijn vader te starten was voor mij al zo’n enorme overwinning, dat ik er zonder verwachtingen aan ben begonnen. Ik leverde wat wangslijm in bij het Fiom, een stichting die mensen helpt contact te zoeken met hun biologische familie, en zou vanzelf zien wat het me zou brengen."

Spermadonor

"Zo’n twee maanden nadat ik mijn DNA opgestuurd had, werd ik gebeld door het Fiom. 'We hebben je vader gevonden, maar misschien is het beter als je even gaat zitten', werd er gezegd. Het bleek dat mijn vader nogal actief is geweest als spermadonor. Er waren toen al zestig broers en zussen bekend, maar dit kon oplopen tot zo’n tweehonderd. Ik moest lachen, vond het zo onwerkelijk. Het eerste wat ik gekscherend zei, was dat ik voor mijn volgende verjaardag maar een zaaltje moest huren.

Mijn vader heeft jarenlang in verschillende klinieken gedoneerd. Onder andere in de kliniek van Jan Karbaat, die in opspraak is geweest vanwege gerommel met sperma. Sinds 2004 is het in Nederland niet meer mogelijk anoniem te doneren. Door de komst van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting worden donoren van sperma, eicellen en embryo’s geregistreerd. Een stichting beheert deze gegevens en verstrekt die aan belanghebbenden als daar behoefte aan is. In de tijd dat mijn vader actief was als donor, was het nog mogelijk om anoniem te doneren, maar gelukkig heeft hij altijd toestemming gegeven zijn gegevens bekend te maken.

Net als mijn andere halfbroers en -zussen kreeg ik van hem een boek thuisgestuurd. Het was gevuld met foto’s van hem, mijn opa en oma en de rest van de familie. Maar ook zijn levensverhaal had hij opgetekend. Tot in detail omschreef hij wie hij was, waar hij was opgegroeid en waarom hij ervoor had gekozen om spermadonor te worden. Hij schreef dat hij nooit een relatie heeft gehad, maar toch graag voor nakomelingen wilde zorgen.

Ik vond het ontzettend leuk om te lezen en zocht zowel in tekst als in de foto’s naar herkenning. Het was voor mij niet alleen een manier om meer over hem te weten te komen, maar ook over mezelf. Zo ontdekte ik dat ik kwart Surinaams ben. Mijn vader is half Surinaams, heeft donkere haren, donkere ogen en een tintje. Iets wat ik niet had verwacht, aangezien ik blonde haren en groene ogen heb.”

De ontmoeting met mijn vader

“In eerste instantie had ik niet de behoefte om hem te ontmoeten. Het was voor mij voldoende om te weten wie mijn vader was. Na een paar maanden veranderde dat toch, blijkbaar moest alles eerst even bezinken. Daarnaast was hij ook niet meer de jongste en zou het misschien te laat zijn als ik nog jaren zou wachten. Ik was bang dat ik spijt zou krijgen als ik het niet zou doen. Ik stuurde hem een mail en voordat ik het wist, stond onze allereerste ontmoeting gepland.

Dat moment was heel vreemd. Je kunt het een beetje vergelijken met in een dronken bui iemand ontmoeten, die je dan een paar dagen later opnieuw ziet. Je herkent iets, maar heel vaag. We gaven elkaar een hand. Het was heel onwennig. Ietwat gespannen liepen we richting het centrum van Middelburg. We kletsten wat en gingen in een restaurant bij het raam met uitzicht over de Middelburgse Markt zitten. Hij vertelde over zijn leven, ik over dat van mij.

Ik kon mijn ogen niet van hem afhouden en was continu op zoek naar gelijknissen. Qua uiterlijk vond ik die niet echt, ik lijk meer op mijn biologische moeder, maar er waren wel andere dingen waarin ik mezelf herkende. Zo is hij eigenwijs en heeft hij een sterke persoonlijkheid. Dat heb ik ook. Daarnaast is hij heel spiritueel. Hij doet aan reiki en gaat weleens naar een paranormale beurs. Dat zijn dingen die ik ook interessant vind. Het is bijzonder om te zien dat het dus blijkbaar wel ergens vandaan komt.”

200 halfbroers- en zussen

“Het idee dat ik naast een vader ook nog zo’n tweehonderd halfbroers- en zussen heb, kan ik nog steeds niet vatten. Er zijn er inmiddels zo’n tachtig bekend bij het Fiom, maar mijn vader heeft tweehonderd keer gedoneerd, dus de kans is groot dat er de komende jaren nog meer bijkomen.

Eén halfzus belde me al vrij snel op nadat ik bericht had gekregen over mijn vader. Ze is een soort tussenpersoon en regelt al een tijdje het contact tussen het Fiom en alle halfbroers en -zussen uit onze familie. Ze heeft me toegang gegeven tot een Facebookaccount waar we met z’n allen in zitten. De halfjes, heet het. Ik vind het nog steeds een beetje overweldigend, al die mensen. Er zijn er een aantal die intensief contact met elkaar hebben en echt een broer- en zussenband hebben opgebouwd. Zelf doe ik het stap voor stap.

Met een aantal heb ik contact en één halfbroer en -zus heb ik ook al ontmoet. Ze wonen net als ik in Zeeland. Die allereerste ontmoeting was, net als de ontmoeting met mijn vader, heel onwennig. Je kent elkaar niet, maar toch heb je een bloedband. Dat is gek. Ik ben wel nieuwsgierig naar wie iedereen is, hoe ze zijn opgegroeid, hoe ze in het leven staan.

Ik zie ook zeker gelijkenissen. Mijn zussen en ik hebben bijvoorbeeld dezelfde lijnen in het gezicht, de bolle wangen als we lachen en de lijntjes rondom onze ogen. Daarnaast zijn we allemaal heel kleurrijk, opvallend en hebben we een sterk karakter. Het voelt heel bijzonder om na al die jaren als enig kind ineens zo veel broers en zussen te hebben. Ik sluit dan ook niet uit dat ik er in de toekomst nog meer zal ontmoeten.”

Trots op wie ik ben

“Het is nu iets meer dan een jaar geleden dat ik mijn vader heb ontmoet. Er zijn sindsdien zo veel puzzelstukjes op hun plaats gevallen. Als zelfstandig ondernemer help ik horecaondernemers en foodbloggers aan meer online zichtbaarheid. Dat lukt zo veel beter nu ik zelf ook écht zichtbaar durf te zijn. In mijn vakgebied is het belangrijk om je kwetsbaar op te stellen. Het zorgt ervoor dat klanten me beter leren kennen. Nu ik weet waar ik vandaan kom, durf ik veel meer van mezelf te laten zien. Vooral omdat ik trots ben op wie ik ben.

Ik ben heel dankbaar dat mijn vader heeft gedoneerd, anders was ik er nooit geweest. Maar ik ben vooral ook dankbaar dat hij er zo open in staat, dat ik de kans heb gekregen om hem te leren kennen. Dat heeft mijn leven zo verrijkt. Juist omdat ik weet waar bepaalde eigenschappen, karaktertrekken en interesses vandaan komen. Na de ontmoeting met mijn vader had ik ook het gevoel dat ik klaar was voor het moederschap. Ik was compleet. Als mens, als vrouw, als Stefanie. Oude blokkades waren verdwenen, het was tijd voor een nieuwe start. Een gezin.

Drie maanden geleden ben ik moeder geworden van mijn prachtige zoon Sam. Zonder de ontmoeting met mijn vader was dit denk ik ook wel gebeurd, maar misschien had het nog iets langer geduurd. Mijn vader heb ik meteen verteld over Sam. We hangen niet elke dag met elkaar aan de telefoon, maar bij dit soort belangrijke momenten stuur ik hem wel een berichtje. Hij was heel blij en enthousiast. Of hij zich ook opa voelt, durf ik niet te zeggen. Zo goed ken ik hem nog niet. Het is allemaal nog zo pril.

Ik ben ook niet zo bezig met de toekomst. Ik vind het heel leuk om hem af en toe te zien, maar wat er verder uit voortvloeit, zien we vanzelf. We hebben niet zo veel verwachtingen van elkaar. Ik denk dat we allebei vooral heel blij zijn met hoe het nu gaat. Binnenkort gaan we samen lunchen met mijn halfzus én een halfzus die ik nog niet heb ontmoet. Spannend, maar ook ontzettend leuk. Ik geloof dat we in ons leven allemaal te maken krijgen met moeilijkheden. Op dat moment kun je twee dingen doen: ze uit de weg gaan of ze aanpakken. Ik koos voor dat tweede en daar heb ik geen moment spijt van gehad.”

Dit interview stond eerder in Flair 08-2021.

Eline DoldersumGetty Images

Op alle verhalen van Flair rust uiteraard copyright. Linken kan altijd, eventueel met de intro van het stuk erboven. Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright@flair.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden