Sanaz Bagheri (35) woonde in Iran: ‘Misschien had mijn vader niet door dat hij me onderdrukte’

“In Iran probeerde ik een normaal leven te hebben. Isfahan is een prachtige stad, ons land is heel mooi, maar leven onder het islamitische regime is erg moeilijk en vernederend. Een regime dat niets geeft om menselijke waardigheid. Ik wilde graag gewone dingen doen, zoals uitgaan met vrienden. We hadden weleens feestjes bij mensen thuis, maar als de politie daar achter komt, kunnen ze je arresteren. Het regime is de vijand van alles wat het leven mooi maakt. De vijand van een gelukkig gevoel, van blije dingen.”

Minder rechten als vrouw

“Als vrouw is het nog moeilijker, want je hebt veel minder rechten. Je moet verplicht de hijab dragen, dat vond ik altijd heel oncomfortabel en het is bedoeld om vrouwen te onderdrukken. Op straat ben ik vaak gewaarschuwd door de moraalpolitie dat mijn hoofddoek niet goed zat. Ook heb je als vrouw niet het recht om te scheiden of te werken als je man dat niet toestaat.

Voordat ik trouwde woonde ik bij mijn ouders en moest ik voor alles toestemming vragen aan mijn vader. Helaas gebruikte hij zijn recht, het recht dat hem door het islamitische regime gegeven is, om beslissingen voor mij te nemen. Ik heb nog wel contact met hem, maar niet veel. Ik neem het hem niet kwalijk. Misschien had hij niet door dat hij mij onderdrukte, misschien dacht hij dat zijn gedrag normaal was.

Zelfs zoiets simpels als naar een voetbalwedstrijd gaan mag je als vrouw niet. Ik ben een groot voetbalfan, maar pas sinds ik hier in Nederland woon, kan ik naar een stadion toe. Dat was zo’n speciaal moment.”

Ongelijkheid in Iran

“Als ik terugdenk aan het leven in Iran, maakt dat me boos en verdrietig. Ik was altijd aan het vechten tegen ongelijkheid maar op den duur lukte het me niet meer. Ik kan niet precies vertellen waarom we moesten vluchten, maar we moesten weg. Sinds ik in Nederland ben, heb ik een gevoel van veiligheid en rust. Ik ervaar een vrijheid die ik nooit had in mijn land. Hier kan ik zeggen wat ik wil en dat recht gebruik ik om de mensen in Iran nu te helpen tijdens hun protesten.

Wat mensen in Iran nu doen, is erg belangrijk voor mij. Ze wisten dat ze gearresteerd zouden worden, dat ze misschien vermoord worden, maar toch zijn ze niet stil gebleven. Ik voel me trots, maar ben ook bezorgd. In het begin voelde ik me verdrietig. Ik huilde veel, voelde me gefrustreerd, nutteloos. Maar ik kreeg kracht van de dapperheid die ik bij de mensen zag.”

Het regime

“In Iran tekende ik ook al veel maar het is verboden om cartoons te maken die kritiek hebben op het regime. Pas hier ben ik mijn tekeningen gaan publiceren. Het is een manier om mijn gevoelens te uiten. Cartoons hebben een internationale taal, je hoeft ze niet uit te leggen, mensen begrijpen wat het betekent. Vanwege de kritische cartoons die ik maak, krijg ik doodsbedreigingen van het regime.

Door intimidatie proberen ze mensen de mond te snoeren. Maar ze maken mij niet meer bang, ik stop niet. Want dat is precies wat ze willen. En we moeten blijven doorgaan. In Nederland voel ik me veilig. Laatst stond zelfs ineens de politie aan mijn deur om me te waarschuwen en te beschermen. Volkomen anders dan in Iran, waar je juist bang bent voor de politie.

De situatie is erg verontrustend: weerloze mensen vechten tegen een overheid die wapens heeft. Maar we zullen winnen. Iraniërs zullen hun vrijheid krijgen, daar ben ik zeker van. Ik heb er eigenlijk nog niet over nagedacht wat ik ga doen als ik eindelijk terug kan naar Iran. Misschien zullen we een groot feest houden op het centrale plein in Isfahan, een soort festival. En dan zullen we dansen zonder hoofddoek.”

De verhalen van de andere Iraanse vrouwen Mojdeh Feili en Roshanak Morrowatian lees je in Flair 10-2023. Wil je deze bestellen, zonder bezorgkosten? Dan kun je dat hier doen.