Femke (43) wordt gek van haar zusje: ‘Ze kan nog steeds niet op eigen benen staan’

Ongezonde band met zusje

“Natuurlijk hou ik nog van Floor. Dat zal nooit over gaan en ik zal haar ook nooit laten vallen. Ze is mijn zus; een verbintenis voor het leven. Eerlijk gezegd zijn er wel momenten dat me dat benauwt. Als ze een vriendin zou zijn, weet ik niet wat ik zou doen.

Dan zou ik misschien wel echt afstand van haar nemen, in elk geval voor een tijdje. Maar met je zus kun je het niet ‘uitmaken.’ En ze heeft me ook echt nodig. Ik vind wel dat ze meer op eigen benen moet staan. De manier waarop ik dat duidelijk maak is misschien niet altijd even eerlijk. Maar hoe het anders moet, weet ik ook niet.

Ik kan me nog goed herinneren dat ze werd geboren. Ik was net acht. ‘Nu is jouw kindertijd voorbij, Femke,’ grapte mijn vader. Ik ben het nooit vergeten, want hij had gelijk. Floor was een huilbaby en mijn leven thuis stond vanaf dat moment in het teken van m’n zusje.

Mijn moeder was uitgeput en had nog maar weinig oog voor mij. Als ik uit school kwam, kroop zij in bed en nam ik de zorg voor Floor op me. Dat vond ik toen alleen maar leuk en ik genoot ervan om met haar te tutten. Pas heel veel later drong tot me door dat dit natuurlijk helemaal niet gezond was.”

Ergernissen

“Het bleef normaal dat ik mijn zusje op sleeptouw nam, ook toen ik puber was. Op het moment dat ik mijn eerste zoen kreeg, zat zij in volle concentratie te kleuren. Dat dacht ik tenminste; ’s avonds briefte ze het giechelend door aan mijn ouders, die woedend op me werden. Ik nam het haar niet kwalijk, wist zij veel? Ik nam haar sowieso nooit iets kwalijk, want ik was stapelgek op haar. Doordat ik haar niet wilde achterlaten, ben ik vier jaar langer thuis blijven wonen; mijn toenmalige vriend, die wilde dat ik bij hem introk, hield het op een gegeven moment voor gezien.

Toen ik een nieuwe liefde vond, heb ik het anders aangepakt, maar Floor kwam bijna elk weekend logeren. Zelf heb ik het nooit zo gezien, maar ik heb in mijn leven vaak gehoord dat we te hecht waren. Partners ergerden zich eraan en ook vriendinnen plaatsten kanttekeningen. Zo vonden ze het raar dat ik altijd, ook op vakantie, een paar keer per dag met mijn zusje belde.

Maar dat vond ik gezellig en we waren dit nu eenmaal gewend. En als Floor me ergens voor nodig had, zegde ik andere afspraken af, simpel. Er is een vriendin geweest die het contact met mij daarom verbrak. Toen vond ik het belachelijk – nu begrijp ik het beter.”

Afhankelijk

“Een paar jaar geleden ben ik gescheiden. Hoewel Floor er echt voor me probeerde te zijn, merkte ik dat ik mijn ei niet bij haar kwijt kon. Elk gesprek draaide ze al snel weer naar zichzelf toe. Ik besefte dat ik daar zelf een aandeel in had. Hoe verdrietig ik ook was, ik hield me meestal toch stoer naar haar toe. Terwijl zij eraan gewend was om juist elke tegenslag, hoe klein ook, met mij te delen. Ik realiseerde me dat ik genoeg had van mijn sterke houding.

Want die was verre van echt. Mijn scheiding is pijnlijk geweest, maar heeft me ook veel geleerd. Ik heb mezelf beter leren kennen. Ik ben gaan zien dat ik mezelf mijn leven lang op de tweede plek zette, misschien zelfs wel op de laatste plek. Met mijn eeuwige zorgzaamheid maakte ik mezelf tot voetveeg: in de liefde, op mijn werk en bij mijn familie. Daardoor deed ik mezelf chronisch tekort.”

Ik ben dit op alle fronten gaan aanpakken. Toen ik ging daten, stelde ik me veel minder volgzaam op. Dat was wennen, maar ik zit nu voor het eerst in een gelijkwaardige relatie. Zo fijn! Ook op mijn werk loop ik minder op mijn tenen. Ik ben niet meer die collega die eeuwig en altijd klaarstaat om een ander nog wat uit handen te nemen. Grappig genoeg levert mijn nieuwe gedrag me nog veel meer respect op ook. Bij wie mijn zorgzaamheid en wegcijferen de spuigaten uitliep, was Floor. En juist bij haar blijkt het ook het moeilijkste om ‘mijn nieuwe ik’ trouw te blijven. Hoewel ik al vaak heb geprobeerd haar uit te leggen wat voor ontwikkeling ik heb doorgemaakt, ze pikt het niet op.

Verwend

Ze beweegt niet mee, maar claimt me nog net zoals vroeger. Hoewel we niet meer dagelijks bellen, ben ik nog steeds de eerste bij wie ze aanklopt als er iets aan de hand is. En dat is om de haverklap. Hoewel zij al ruim in de dertig is, kan ze nog steeds niet op eigen benen staan. Het liefst zou ze me elke week zien. Ik wil dat niet, ik wil liever tijd in mijn relatie steken, met mijn kinderen zijn – of gewoon alleen. Lekker een dag in mijn eentje te shoppen. Dat vertel ik haar nooit, want dan wil ze geheid mee. En in plaats van dat ik dan zelf leuke kleren pas, sta ik de hele dag haar aankopen te keuren.

Of zit ik bij een veel te lange lunch eindeloos naar haar te luisteren. En nee, ik wil niet in detail weten hoe haar aanvaring met haar partner of met iemand anders is verlopen. Ik zie pas de laatste tijd hoe verwend ze is en dat haar vele ruzies meestal haar eigen schuld zijn. Als ik dat zeg, ben ik degene op wie ze woedend wordt, dus dan verbijt ik me maar. Met kramp in mijn maag. Zo zijn er talloze voorbeelden te geven van momenten dat ik niet mezelf kan zijn bij haar.

Dat doet me pijn, want wat ik zei: ik hou van haar. Toch wil ik dat er meer afstand tussen ons komt. Omdat gesprekken niets blijken uit te halen, ga ik haar steeds vaker uit de weg. Ik bedenk smoezen, hou dingen achter, negeer appjes met een zoveelste verzoek of hou me schuil. Als ik op donderdagavond alleen thuis ben – en dat weet Floor maar al te goed – zit ik vaak in het donker tv te kijken, omdat ik geen zin heb ze na haar yoga onverwachts op de stoep staat. Ik weet dat ze speciaal omrijdt om te kijken of ik thuis ben, maar dat kan me niet schelen. Dat leert ze vanzelf af, als ze me haast nooit treft.

Natuurlijk weet ik dat het niet eerlijk is. En echt, ik zou er liever met haar over praten. Maar ik weet gewoon niet hoe ik haar naar mij kan laten luisteren, zonder dat ze in tranen uitbarst, zich in de steek gelaten voelt – en zonder dat ik me toch maar weer schik. Dus moet het maar zo, want ik wil echt voor mezelf kiezen. Nadat ik haar heel mijn leven op de eerste plek heb gezet, ben ik nu aan de beurt.”

Deze ‘Real Life’ staat in Flair 19-2023. Meer van zulke verhalen lees je wekelijks in Flair.