De zus van Els werd vermoord door haar vriend: ‘Toen ze al dood was, heeft hij haar nog 15 keer gestoken’

Dit interview stond eerder in Flair 30-2022.

“Het laatste berichtje dat ik naar haar stuurde was: 'Kim, alles oké?' Maar er kwam geen reactie. Ik vond het raar. Kim reageerde altijd direct. Ineens ontving ik een berichtje van een vriendin. 'Er staan politiewagens en een ambulance bij Kim voor de deur', schreef ze.”

Heel close

“Kim was het middelste kind. Thuis waren we met drie: Bas, Kim en ik. Ze was twee jaar ouder dan ik, en van kleins af aan waren we heel close. Toen ik achttien was, gingen we zelfs samenwonen. In diezelfde periode kreeg ze verkering met Arjan. Vóór Arjan had Kim een nare relatie met een jongen die haar mishandelde.

Achteraf heb ik daar nog weleens over nagedacht. Dat toen Kim voor het eerst met hem thuiskwam ik meteen een raar voorgevoel had, en hoe dat met Arjan anders was. Hij was dan wel wat introvert, maar bij Kims ex hadden we direct het gevoel 'dit is een foute gast'. Arjan kenden we vaag van school en hij leek een volkomen normale jongen. Er was niets aan hem wat ons het idee gaf dat we ons zorgen moesten maken.

Na twee jaar gingen ze samenwonen, en vanaf dat moment ging hun relatie bergafwaarts. Arjan zat hele dagen achter de computer World of Warcraft te spelen. Iets leuks ondernemen, was er niet meer bij. Gesprekken die ze erover voerden, hielpen niet. Na een jaar was Kim het zat en maakte het uit. Arjan schrok, betuigde spijt en Kim besloot hem nog een kans te geven. 'Ik zag het in zijn ogen, hij wil écht veranderen', vertelde ze.

Even leek het inderdaad beter te gaan, maar al snel viel Arjan terug in zijn oude gedrag. Ook werd hij steeds agressiever, weliswaar alleen als hij 'dood' ging in het computerspel, maar Kim vond het beangstigend. Hij kon vreselijk schelden en schopte soms zelfs het meubilair omver.”

Nog even wachten

“Op een zaterdagmiddag, een halfjaar nadat zij weer bij elkaar waren gekomen, gingen Kim en ik lunchen. Ineens vertelde ze dat ze bij Arjan weg wilde. Voorgoed, dit keer. 'En er is nog iets', zei ze met stralende ogen. 'Ik ben verliefd.' Twee weken eerder had ze op haar verjaardagsfeestje beseft dat ze meer voelde voor Lars, een jongen uit hun vriendengroep. Ze had hem een sms gestuurd waarin ze haar gevoelens opbiechtte en hij bleek hetzelfde te voelen.

Aan Arjan durfde ze het nog niet te vertellen. Ze had zich al ingeschreven voor een andere woning en wachtte liever tot ze er eentje had gevonden, dan kon ze meteen weg. 'Dat duurt nog maar een paar weken', zei ze. Ik was bezorgd. Diezelfde zaterdag nog zou de vriendengroep bij Kim en Arjan komen voor een feestje en ik was bang dat Arjan het zou opmerken, maar Kim wuifde mijn bezwaren weg: het zou allemaal niet zo’n vaart lopen.

's Avonds hebben we nog appcontact gehad. Ze vroeg of ik ook naar het feestje kwam, maar ik kon niet. De volgende ochtend appte ik haar om te vragen of het leuk was geweest, maar het bleef stil. Later in de ochtend probeerde ik het nog eens, en in de middag weer. Kim beantwoordde eigenlijk altijd meteen mijn appjes, en dat was nu niet zo. Ik zag ook dat ze de vorige dag om 23.46 uur voor het laatst online was geweest. Toen had ik al een naar voorgevoel dat ik niet van me af kon schudden.

Aan het eind van de middag, rond 17.00 uur, kreeg ik dat berichtje van mijn vriendin, dat er een ambulance en politieauto’s voor de deur van Kim stonden. Ik stormde direct de deur uit, naar Kim's huis.

Vaag registreerde ik bloed op de traptreden naar haar flat. Bij haar voordeur werd ik opgevangen door politieagenten. Mijn vader die ik onderweg had gebeld, kwam er ook aan gerend. We vroegen aan de politie wat er was gebeurd. Het antwoord zal ik nooit vergeten: 'Bereid je maar voor op het ergste.' Daarna vertelde de agent dat mijn zus om het leven was gebracht door een misdrijf. Ik weet nog dat ik door mijn benen zakte en alleen maar riep: 'Dit kan niet! Dit kan niet!' Kim woonde samen met Arjan, het kon niet anders dan dat hij dit had gedaan.”

Vreselijke ruzie

“Mijn vader wilde meteen naar haar toe, maar dat mocht niet. Kim lag op dat moment nog in de slaapkamer waar ze was vermoord. Arjan was tien minuten daarvoor naar het ziekenhuis gebracht. Later hoorden we dat hij zijn polsen had doorgesneden. Ik weet nog dat we een uur later mijn broer gingen halen en in de auto de radio aanstond. Op het nieuws vertelden ze dat een 24-jarige vrouw was omgebracht. Het was allemaal zo onwerkelijk.

Later, aan de hand van Arjans verklaringen, hoorden we wat er precies was gebeurd. Arjan kreeg die zaterdagavond door dat er iets speelde tussen Kim en Lars. Hij zag ze berichtjes sturen en blikken uitwisselen. Tegen twaalf uur heeft hij iedereen naar huis gestuurd, omdat hij met Kim wilde praten. Dat liep uit op een vreselijke ruzie. Later verklaarde hij dat hij op dat moment dacht: er is maar een oplossing; we moeten allebei dood. Hij heeft het grootste en scherpste mes gepakt dat hij kon vinden. Kim lag inmiddels op bed. Toen heeft hij haar in haar hals gestoken.

'Ze spartelde nog.' Daarna heeft hij haar in haar rug gestoken. Toen ze al overleden was, heeft hij haar nog vijftien keer gestoken. In haar hoofd en in haar gezicht. Dat ging heel moeilijk, vertelde hij. 'Er was veel kracht voor nodig.'

In de politieverklaringen heeft hij alles tot in detail verteld, maar toen de rechtszaak kwam en er een advocaat bij was, wist Arjan 'ineens' niets meer. Tijdens de rechtszaken heeft hij niets anders gezegd dan 'ik weet het niet meer'. Als de rechters hem confronteerden met de uitgebreide politieverklaringen was zijn antwoord: 'Het zal best dat ik dat gezegd heb, maar ik weet het niet meer.' Dit heeft ons enorm gefrustreerd, omdat zijn verklaringen eerder zo uitgebreid waren.

Nadat hij Kim had vermoord, wilde hij zelfmoord plegen. Hij sneed zichzelf in zijn polsen, maar uiteindelijk vond hij het toch te eng. Rond 1.45 uur die nacht stuurde hij zijn moeder een bericht. Hij vertelde dat Kim was vreemdgegaan. Zijn moeder stuurde de volgende ochtend om 10 uur een berichtje terug met de vraag of ze langs moest komen, maar Arjan appte toen dat dat niet nodig was. Volgens hem was 'alles oké', terwijl Kim op dat moment al dood in bed lag.

Pas ’s middag heeft hij zijn ouders gebeld om te vertellen wat hij had gedaan. Veertien uur later. Arjans vader vond Kim uiteindelijk, in een plas bloed.”

Volledig toerekeningsvatbaar

“Zijn familie zat tijdens de rechtszaak een rij achter ons. Zijn moeder huilde voortdurend, maar toen mijn vader gebruikmaakte van zijn spreekrecht en vertelde hoe beestachtig Kim was vermoord, zat Arjans familie geïrriteerd alles weg te wuiven. Alsof het allemaal niet zo erg was. Ik weet nog hoe hard dat bij mij aankwam. Vooral omdat Kim altijd gek met hen was geweest.

Arjan heeft in zijn eerste verklaring tegen de politie gezegd dat hij er achteraf wat makkelijk over had gedacht. Het 'was hem toch wel tegengevallen om iemand te vermoorden'. Dat bewijst voor mij dat hij erover heeft nagedacht. Toen hij bij de rechtszaak het laatste woord kreeg, zei hij dat hij had gewild dat Kim niet dood was.

Maar na zijn rechtszaak heeft hij toch besloten om in hoger beroep te gaan. Dat maakte me zo boos. Als hij echt spijt zou hebben, had hij zijn straf geaccepteerd. Voor het hoger beroep is Arjan onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Tijdens het onderzoek bleek dat hij geen stoornis heeft en dus volledig toerekeningsvatbaar is.”

Twaalf jaar cel

“Arjan is in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar cel. Die straf viel lager uit dan de eis van veertien jaar, omdat het Openbaar Ministerie uitging van moord. Volgens het gerechtshof in Leeuwarden is er echter geen sprake van moord, maar van doodslag, omdat Arjan in een opwelling handelde. Wel achtte het hof hem volledig toerekeningsvatbaar.

Dit is een vraag die ons lang heeft beziggehouden: hoe kan iemand die volledig toerekeningsvatbaar is zoiets doen? Maar helaas is dat het systeem, je bent ontoerekeningsvatbaar wanneer je een bepaalde stoornis of ziekte hebt, en dat is bij hem niet vastgesteld. Gewoon een ‘normale’ jongen dus. Arjan kon niet verkroppen dat Kim niet met hem verder wilde en iemand anders leuk vond, maar waarom hij er op zo’n excessieve manier op heeft gereageerd, blijft een raadsel.

Ik kan moeilijk uitleggen aan mensen die het niet hebben meegemaakt, hoe het is om een dierbare te verliezen door een onnatuurlijke dood. Ik vraag me voortdurend af hoe haar laatste momenten waren. Als ik in bed lig, op mijn buik, stel ik me voor dat Kim ook zo lag voordat Arjan haar aanviel. Vlak nadat ze dood was, heb ik haar katje in huis genomen. Gewoon omdat ze er zo veel van hield en ik zo toch een stukje van haar bij mij kon houden. Toch kreeg ik ook dat andere beeld niet van mijn netvlies. Dat van haar vloer onder de bebloede poezenvoetstapjes.“

Schorpioen en de kikker

“Ik heb vaak meegemaakt dat als ik mijn achternaam zei, mensen direct anders op me reageerden. Mijn vader heeft een boek geschreven over Kim, en omdat dat boek best bekend is, weten veel mensen direct dat ik ‘zusje van’ ben. Dat blijft moeilijk. Om steeds maar die medelijdende blikken te krijgen. Dat niets licht en luchtig meer is. Ik wil dat mensen me als Els leren kennen, als meer dan rondwandelend verdriet.

Inmiddels zijn we acht jaar verder en heb ik vooral de laatste maanden veel stappen gemaakt. Toen ik in maart via de media ontdekte dat Arjan vervroegd de gevangenis uit mocht vanwege corona, merkte ik pas hoe woedend ik eigenlijk was. Er werd ons verteld dat hij op ‘transmuraal verlof’ was. Die term heb ik opgezocht, en toen bleek hij dus gewoon thuis te zitten. Met dezelfde eisen als in detentie – hij mag bijvoorbeeld niet naar de winkel of zomaar naar buiten – maar ik dacht meteen: wat is het verschil met iemand die normaal in quarantaine zit? Ik vond dat heel moeilijk te verkroppen.”

Crimineel op Tinder

“Helemaal toen ik erachter kwam dat hij op Tinder zat. Ik hoorde dat van een vriendin die hem op de app was tegengekomen. ‘Dat kan niet!’ zei ik. Maar ik heb toen zelf een tinderaccount aangemaakt en ingesteld op de omgeving waar Arjan woont. En ja hoor, na een paar swipes kwam ik hem tegen. Hij gebruikte zijn volledige naam, niet zijn roepnaam. Maar het allerergste vond ik dat hij in zijn profiel had staan: ‘Ken je het verhaal van de schorpioen en de kikker?’ Ik heb dat verhaal opgezocht en het gaat over dat niemand zijn ware aard kan onderdrukken.

Een moordenaar blijft dus een moordenaar. Ik schrok me dood. Dit is voor mij het bewijs dat hij geen spijt heeft, en geen enkel respect voor ons, en in feite in staat is om hetzelfde nog een keer te doen.”

Scherpe pijn

“Emmen is klein en hij had kunnen weten dat dit bij ons terecht zou komen. Mijn vader heeft justitie ingelicht, maar kreeg te horen dat zij er niets tegen konden doen. Hij heeft de vrijheid om op internet te zitten. Ook op datingsites. Het enige wat ze konden doen, was tegen hem zeggen dat het ‘niet zo handig was’ om zoiets in zijn profiel te zetten. Uiteindelijk heb ik zelf contact gezocht met het bedrijf Tinder, en is zijn profiel verwijderd. Maar ja, hij kan elk moment een nieuw profiel aanmaken.

Ik merkte dat ik door de vrijlating van Arjen last kreeg van de woede die ik dus blijkbaar altijd al gevoeld had, maar die nu tot het maximum werd opgevoerd. Ik heb weer EMDR-therapie gehad, net als toen Kim net vermoord was. Toen was het vooral gericht op trauma, deze keer was het gericht op de woede die ik voelde. Dat hielp. Ik denk dat ik toen pas besefte dat die woede mij eigenlijk al zeven en een halfjaar in zijn greep had.

Na de eerste sessie merkte ik dat mijn agressie afnam. Dat ik mij rustiger voelde. Ik kreeg inzichten die ik daarvoor nog niet had gehad. Dat ik diep van binnen wilde dat Arjan net zo zou zou lijden als ik, maar ik besefte door de therapie dat het lijden van Arjan niets oplost. Ik krijg Kim er niet mee terug.

Wel voelde ik veel verdriet. Ik heb lang vastgehouden aan mijn woede en ergens gaf mij dat ook een soort kracht. Zolang ik de woede voelde, hoeft ik het verdriet minder onder ogen te komen. Ik volg nu nog steeds therapie en elke sessie opnieuw voel ik de ondraaglijke pijn en het verdriet om het verlies van Kim. Het is moeilijk uit te leggen, maar het besef dat ik Kim nooit meer ga zien in combinatie met wat er is gebeurd, is onverteerbaar. Het uiteindelijke doel is om mijn mooie herinneringen met Kim te kunnen gaan koesteren, zonder bang te zijn voor die scherpe pijn. Ik hoop dat ik ooit zover kom.”

Jeannette (33) werd gestalkt door haar ex

‘Als ik ooit dood word gevonden, weet je wie het gedaan heeft‘

Alleen nog maar gelukkig zijn

“Toch lukt het me om ondanks alles nog het mooie van het leven te zien. Daar ben ik trots op. Mensen denken heel makkelijk ‘dit of dat overkomt mij niet’ maar ik weet dat dat een vals gevoel van veiligheid is. Dat verandert je kijk op het leven. Een hommel op een bloem, een glas wijn in de tuin, niet alles in mijn leven is zwaar. Er gebeuren gelukkig ook nog mooie dingen.

Zo dacht ik na de dood van Kim dat ik nooit meer een man zou vertrouwen, maar toen kwam ik Mark tegen. Gewoon, op een avondje in de kroeg. Hij maakte me aan het lachen en toen hij vroeg of we een keer konden afspreken, zei ik zomaar ja. Ook wat betreft een kinderwens heb ik lang gedacht: de wereld is zo hard, daar wil ik geen kind in laten opgroeien. Maar nu, met Mark, durf ik daar voor het eerst voorzichtig over na te denken. Een gezin, kinderen die ik kan begeleiden met hun weg naar het volwassen worden... dat lijkt me toch wel erg mooi.

Ik heb heel lang geleefd met een soort van angst. Alsof ik mij onbewust continu schrap zette voor een volgende tragedie. Ik hoop heel erg dat er een hogere macht is. Iemand of iets die zegt: ‘Els heeft wel genoeg gehad.’ Zij mag vanaf nu alleen nog maar gelukkig zijn. En dat áls ik nog mensen moet verliezen, dit met een natuurlijke dood zal zijn.”

Denk jij weleens aan zelfmoord? Je kunt anoniem praten over zelfmoordgedachten met 113 Zelfmoordpreventie via telefoon op 0800-0113 (gratis), het nummer 113 (normale telefoonkosten) of via chat op www.113.nl.

Dit interview komt uit Flair 30-2020. Meer van dit soort verhalen lees je wekelijks in Flair.