Dana (33) dacht haar droombaan te hebben gevonden: ‘Het voelde als falen om te stoppen’

Misdaadromans

“Als kind deed ik aan ballet, ik zat op drumles, volgde acteerlessen en speelde in toneelstukken. Maar eigenlijk was ik best verlegen. Ik schreef heel graag, ik bedacht detectiveverhalen en schreef in mijn dagboek met de Spice Girls op de cover. Mijn moeder was gek op de schrijver Agatha Christie en als tiener verslond ik die misdaadromans. Zelf groeide ik op in Haarlem, in een veilige bubbel ver van criminaliteit.”

Droombaan als rechercheur

“Ik hield van het mysterie in die boeken. Een van de hoofdpersonen in die boeken is detective Hercule Poirot. Hij reist de hele wereld over. Zijn zelfverzekerdheid wordt ten onrechte voor arrogantie aangezien en hij behandelt iedereen – rijk of arm – gelijk. Hij was mijn favoriete personage. Als ik die boeken als tiener las, wilde ik vooral weten wie het gedaan had, wie had de moord gepleegd? Toch had ik toen nog niet de droom zelf rechercheur te worden. Dat kwam pas na de middelbare school. Op University College Utrecht volgde ik een vak criminologie en dat boeide me enorm.”

Profilers

“Een van mijn favoriete televisieseries was Criminal minds, over een groep profilers (gedragsdeskundigen, die een psychologisch profiel van de verdachte opstellen, red.) van de FBI. In Amerika is profilen heel bekend, terwijl je in Europa bijna geen profilers hebt. Het heeft hier een beetje de reputatie dat het een soort gissen is, zo van ’de dader heeft vast een rode jas aan en kijkt scheel’, maar dat is totaal niet zo.

Het heeft een wetenschappelijke achtergrond om op basis van de misdaad te kijken welke eigenschappen de dader waarschijnlijk heeft. En het is niet iets wat je alleen bij seriemoordenaars à la Ted Bundy kunt doen, ook bij serie-inbrekers of serieverkrachters werkt het. Als iemand meerdere keren een misdaad pleegt en er dus een patroon is, kun je een profiel maken.”

Forensische psychologie

“En ik vond het super interessant om te weten waarom mensen misdaden begaan. Is het genetisch bepaald, ligt het aan de opvoeding of is het een mix van beide? Als we weten waarom mensen crimineel worden, kunnen we misschien voorkomen dat ze het verkeerde pad op gaan. “Ik besloot forensische psychologie te gaan studeren, waarbij je naar de psychologische kant van criminaliteit kijkt, zoals geestesziektes en toerekeningsvatbaarheid. Ik dacht daar echt mensen mee te kunnen helpen.”

Londen

“In Nederland had je die studie destijds niet, dus ik liet alles achter me en verhuisde naar Londen. Ik was het al wel gewend om van huis te zijn. Sinds mijn zeventiende werkte ik als fotomodel en ik vond het heerlijk dat ik mocht reizen en op verschillende plekken kon wonen. Zo heb ik na mijn middelbare school een tijdje in Athene gezeten en na mijn studie in Hong Kong gewoond.

Het was een harde wereld, de modellenwereld. Ik weet nog hoe ze me in Parijs bekeken en zeiden: ‘Jou kunnen we niet naar castings sturen, want dan ben je the fat one.’ Hoewel ik van nature niet zo extravert ben, leerde ik mezelf aan contact te maken en een leven op te bouwen in een vreemde stad. Daardoor was de verhuizing naar Londen minder eng.”

Rechercheur

“Een tijdje nadat ik afstudeerde in Londen maakte de Metropolitan Police het mogelijk bij hen aan de slag te gaan als rechercheur zonder dat je eerst jaren als agent in uniform op straat moest werken. Ik solliciteerde en werd aangenomen. Na maanden training – we kregen bijvoorbeeld les in wetgeving en we deden rollenspellen – draaide ik de eerste dag mee bij de afdeling ‘serious and complex crimes’, die bijna alle misdaden behandelde waarbij niet meteen duidelijk was wie het had gedaan. Dat varieerde van een steekpartij tot drugscriminaliteit en fraude.”

Misdaden oplossen

“Het werk was heel afwisselend. Ik had mijn eigen zaken als detective, maar zat ook soms in het ‘prisoners team’, dat mensen ondervroeg die gearresteerd waren. Of ik zat bij de afdeling ‘crimes’ en moest een plaats delict onderzoeken, in zo’n wit pak. Op weer een ander moment moest ik een woning binnenvallen met allemaal gewapende agenten. Het was hard werken, soms wel achttien uur per dag. Het viel me tegen hoe lastig het is om misdaden echt op te lossen. En als het je al lukte, zie dan vervolgens maar eens genoeg bewijs te verzamelen om de dader ook daadwerkelijk te vervolgen.”

Water naar de zee dragen

“Ik had geen moeite met heftige zaken, of met veel bloed op een plaats delict. Ik kon van dat soort situaties goed afstand nemen en ervoor zorgen dat de gruwelijke details niet binnenkwamen. Ik denk dat je hersenen dat automatisch doen, omdat het anders niet dag in, dag uit vol te houden is. Maar waar ik wel moeite mee had, was dat het voelde als water naar de zee dragen. Als ik erbij kwam, was de misdaad al gepleegd. Het voelde alsof ik altijd te laat kwam, ik wilde liever juist criminaliteit voorkómen.”

Dezelfde kansen

“Ik kom zelf uit een erg sociaal gezin waar veel over gelijke kansen werd gesproken. Mijn moeder was docent en ze organiseert nu culturele projecten op scholen, mijn vader zit in de gemeenteraad. Ze willen iets betekenen en gaven dat ook aan mij mee. Veel criminaliteit komt doordat we niet met dezelfde kansen opgroeien, dat maakt me verdrietig. Het maakt zo veel uit waar je geboren bent. Maar als rechercheur kon ik dat niet veranderen.

Bovendien vond ik het zwaar als ik zaken niet kon oplossen en de slachtoffers niet de uitkomst kon geven die ze wilden. Ik kan me nog een zaak herinneren waarbij een ouder koppel voor veertigduizend pond was opgelicht. Ik heb er alles aan gedaan om die mensen te helpen, maar kon de daders niet pakken en wist dus dat dit weer zou gebeuren. Dat vond ik emotioneel zwaar.”

Verder lezen? Het hele verhaal van Dana lees je in Flair 43-2022

Op de hoogte blijven van onze artikelen en winacties? Schrijf je dan gratis in voor onze dagelijkse nieuwsbrief of wekelijkse nieuwsbrief.

_{Tekst Eva Munnik | Beeld Constance Victoria}