PREMIUM
Vera (28) is opgegroeid in St. Petersburg: 'Mijn familie in Rusland denkt dat Poetin de nazi’s bestrijdt in Oekraïne'
Vera Ande (28) is half Russisch en half Ests en opgegroeid in St. Petersburg. In 2012 kwam ze naar Nederland om geschiedenis te studeren. Ze werkt bij een bank en is actief voor de organisatie 'Free Russia NL'.
Pro-Poetin
“Mijn familie woont nog in Rusland en is pro-Poetin. Ze vinden hem de juiste leider voor het land en denken dat Rusland nazi’s bestrijdt in Oekraïne en zowel de Russische als Oekraïense bevolking bevrijdt. Dat het dus een soort vredesmissie is. Ook geloven ze dat de oorlog wordt georganiseerd en bestuurd door het Westen.
Ik kan met hen niet over deze oorlog praten. Zij sturen me dit soort informatie, maar ik probeer die te negeren en heb het opgegeven om te proberen ze over te halen en duidelijk te maken dat het niet waar is. We hebben een verschillende achtergrond.
Zij zijn opgegroeid in de communistische Sovjet-Unie, ik ben in een min of meer vrij land opgegroeid, ben hoogopgeleid, heb veel gereisd en spreek meerdere talen. Hierdoor is mijn blik veel breder dan die van hen. We spreken elkaar bijna niet meer en als we contact hebben, gaat het alleen nog maar over het weer, de gezondheid van mijn ouders en de hond. Eerst had ik er heel veel moeite mee, maar inmiddels heb ik het losgelaten en geaccepteerd.”
Slechte reputatie
“Russen hebben nu een slechte reputatie. Alles wat Russisch is wordt gecanceld, ongeacht of het iets met de oorlog te maken heeft. Zelfs componisten die al honderdvijftig jaar niet meer leven, zijn ineens controversieel. Dat verdienen we niet. Ik vind het belangrijk om me uit te spreken tegen de oorlog en te laten zien dat niet alle Russen slecht zijn. In het verleden ging ik niet naar demonstraties en was ik niet politiek actief, maar dit was de druppel.
Oorlog voeren is gewoon niet van deze tijd en ik kan niet stil blijven. Ik ken niemand in Europa die deze oorlog steunt. De meesten Russen zijn hier juist, omdat ze niet achter het beleid van Poetin staan. Want laten we eerlijk zijn, je land verlaten doe je niet zomaar.
De hoofdreden voor mij was mijn studie, maar ik heb wel al altijd moeite gehad met de sovjetmentaliteit. Mensen zijn bang voor hun bazen, voor mensen die hoger in de hiërarchie zitten en durven hun mening niet uit te spreken. Op de middelbare school had ik veel problemen omdat ik mijn eigen mening had. Soms kreeg ik slechtere cijfers of had ik heftige gesprekken met docenten. Toen ik nog in Rusland woonde, had ik het gevoel dat ik niet vrij kon ademen, alsof ik in een kooi zat.”
Niet meer terug
“Momenteel doe ik veel vrijwilligerswerk bij een opvangcentrum in de stad waar ik woon. Ik ben een aanspreekpunt voor Oekraïense vluchtelingen, fungeer als tolk, geef taallessen en probeer een luisterend oor te bieden. In het begin voelde ik me niet comfortabel. Ik was bang dat mensen niet blij met mij zouden zijn als ze wisten dat ik een Russische achtergrond heb. Maar menselijke relaties overwinnen.
De Oekraïners spreken zelfs Russisch met mij, om het mij makkelijker te maken. Ik zie dat ze mij vertrouwen en ik heb nog geen enkele lelijke opmerking gekregen. Ik kan me goed voorstellen dat er Oekraïners zijn die nu een hekel hebben aan Russen, maar heel veel Russen zetten zich hier massaal in voor de vluchtelingen. Ze verzamelen geld en spullen, ontvangen Oekraïners op Amsterdam CS en werken als tolk.
Alles wat ik hier doe, inclusief optredens op televisie en radio, zorgt ervoor dat ik bijna geen contact meer heb met mijn familie. Mijn moeder is ervan overtuigd dat ik mijn familie heb ingewisseld voor Oekraïners. Dat is pijnlijk. Hoogstwaarschijnlijk kan ik niet terug naar Rusland. Het is niet veilig, omdat ik me actief uitspreek tegen de oorlog. Maar ik vind het belangrijk en zal het blijven doen zolang het nodig is.”
Naast Vera, vertellen ook Kristina en Maya over hun leven als Russische vrouw in Nederland. Hun verhalen lees je in Flair 19-2022, de editie die van 11 t/m 17 mei in de schappen ligt. Wil je ‘m liever laten bezorgen? Bestellen (of nabestellen) kan hier.
Tekst: Marjolein Koster | Fotografie: Petronellanitta | Visagie: Tynke Jeeninga