Stephanie overleed bijna aan de gevolgen van anorexia: ‘Eén minuut later en ik was er niet meer geweest’

Uitzichtloos leven

"Ik weet nog hoe ik in 2018 in bed lag en mijn leven uitzichtloos leek. Ik kon nog net de trap van mijn appartement af om open te doen als er bezoek kwam, maar daar hield het wel mee op. Verder lag ik alleen maar. Ik had al zo lang tegen anorexia gestreden, zo veel ups en downs meegemaakt, dat ik lichamelijk en geestelijk gewoonweg op was. Op dat moment woog ik nog maar dertig kilo. Ik had er vrede mee als het einde zou komen, want dan ging ik naar mijn Beppe, mijn Friese oma, en dat vooruitzicht voelde rustig en liefdevol aan.

Toen mijn goede vriendin Marije voor de deur stond met boodschappen hoorde ik de bel niet eens meer. Ik was al bewusteloos. Zij wist als geen ander hoe slecht het met me ging en voelde dat het mis was. Zij heeft direct de politie gebeld, waarna ze met behulp van een kleerhanger de deur open hebben gekregen. Ze vonden me in bed, zonder hartslag. Al mijn organen hadden het begeven, op mijn lever na. De hulpdiensten begonnen direct met reanimeren. Als Marije een minuut later de politie had gebeld, was ik er niet meer geweest."

Heel onschuldig

"Anorexia begon bij mij heel onschuldig. Op mijn veertiende kreeg ik een vriendje. Ik begon mezelf al snel te vergelijken met zijn exen. Die waren in mijn ogen veel leuker en slanker. Mijn vriendje deed aan fitness en wilde strakkere lijnen, dus begonnen we samen met afvallen. Maar ik sloeg erin door. Ik at zo min mogelijk en sportte elk moment dat ik kon. Ik viel zo veel af dat ik ondergewicht kreeg. Toen mijn moeder dit zag, stuurde ze me naar de huisarts, die voorstelde om naar een kliniek te gaan. Dat wilde ik niet, dus begon ik te eten.

Zodra ik geen ondergewicht meer had, zou het niemand opvallen hoe slecht het met me ging. Maar vanbinnen voelde ik me gevangen in de gedachten over eten en niet eten. Ik kreeg last van eetbuien en compenseerde dat wat ik at met laxeren en veel bewegen. Zo kabbelde ik jaren door. Op mijn twintigste ontmoette ik een jongen met wie ik trouwde. We verhuisden naar een koopwoning, ik rondde de pabo met succes af en kreeg een baan als leerkracht. Het leek voor de buitenwereld of ik het allemaal voor elkaar had. Maar juist al die veranderingen zorgden voor veel spanning.

Ik zocht houvast en die vond ik in mijn eetstoornis: controle over wat ik wel en niet at. Mijn man wist van mijn problemen, maar deze werden nu veel duidelijker zichtbaar, en erger. Ik ging de eetstoornis ook erg op hem fixeren. Zo durfde ik niet te eten, tenzij hij iets at. Ook als hij geen honger had, pushte ik hem om toch te eten. Het was vreselijk ongezond en we hadden hierdoor veel spanningen in onze relatie. Die spanningen zorgden er ook weer voor dat ik me nog meer terugtrok in de eetstoornis."

Benauwd gevoel

"Op mijn 25ste ben ik, aangemoedigd door mijn man, toch naar een kliniek gegaan. Toen is voor het eerst de diagnose anorexia bij me vastgesteld, waarna verschillende opnames volgden. Ik dacht vaak: waarom lukt het anderen wel om normaal te leven? Bij de opnames draaide het vooral om weer gaan eten en niet meer compenseren door extra te bewegen, de onderliggende oorzaken van de eetstoornis werden niet aangepakt. Toen ik na zeven maanden weer thuiskwam, had ik door dat ik het leven niet zomaar weer kon oppakken. Ik moest iets doen om de onderliggende problemen aan te pakken.

Tijdens mijn opname had ik gehoord over schematherapie: hiermee leer je valkuilen te herkennen en hardnekkige patronen te doorbreken. Dit bracht mij veel inzichten. Zo besefte ik dat mijn moeder had geprobeerd haar eigen afschuwelijke jeugd te compenseren door mij te overladen met liefde. Dat uitte zich in alles voor mij te willen oplossen. Had ik bijvoorbeeld ruzie met een vriendinnetje, dan ging zij erheen om het uit te praten. Goedbedoeld, maar dat werkte voor mij juist verstikkend. In mijn man had ik iemand gevonden die erg op mijn moeder leek en alles voor me regelde. Maar ook dit zorgde voor een benauwd gevoel dat mijn eetstoornis aanwakkerde.

Ik heb dit uitgesproken naar mijn man. Zijn reactie daarop was bot: hij wilde scheiden. Dat had ik niet verwacht, het was juist iets waar ik samen met hem aan wilde werken. Maar ik zag ook wel in dat we erg uit elkaar gegroeid waren. Ik was veel opgenomen geweest, waardoor ik weinig thuis was. Hij had ook zware, eenzame jaren doorgebracht, jaren waarin ik erg met mezelf bezig was. En ik denk ook zeker dat hij door mijn vergelijking met mijn moeder gekwetst was. Het waren allemaal redenen die er samen voor zorgden dat hij besloot onze relatie te beëindigen."

Lees ook Een hartstilstand werd Elke Elsen (42) bijna fataal: ‘Als die verpleegster er niet toevallig was, had ik hier niet meer gezeten’

Therapie

"Gelukkig kon ik in deze tijd bouwen op vriendinnen die ik had leren kennen bij de therapie, onder wie Marije. Zij had lange, rossige haren en een brede lach. Echt iemand wier ogen sprankelden en die je veel liefde gaf. Zij kon me ineens beetpakken voor een knuffel en mijn wangen overladen met kussen. Dan wist ik even niet wat ik moest zeggen. Zij zat niet in therapie voor een eetstoornis, maar had haar eigen psychische problemen waardoor ze het leven soms zwaar vond.

We begrepen elkaar en al snel ontstond een vriendschap die veel voor me betekende. Háár aandacht voelde niet verstikkend. Marije gaf me de ruimte, liet me mezelf zijn, in tegenstelling tot wat mijn moeder en mijn man hadden gedaan. Bij iemand gaan eten, vond ik bijvoorbeeld heel moeilijk. Maar zij stelde me op mijn gemak. ‘Kom maar gewoon en zie maar wat je eet,’ zei ze dan. ‘Als het niet lukt, lukt het niet.’ Dat gaf me zo veel vrijheid. Ik zag ook hoe vol haar leven was. Ze had allemaal vrienden, veel sociale acti-viteiten en studeerde Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Dat bewonderde ik."

Hard achteruit

"Ik denk wel dat Marije een soort reddersrol op zich nam bij mij. Het was hierdoor geen gezonde, gelijkwaardige relatie. Daarvoor was ik op dat moment ook te ziek. Toen ik met mijn man een mediatorgesprek zou hebben over de scheiding en het opdelen van onze spullen, heb ik zelfs twee weken niet gegeten. Gewoon van alle spanning die het me opleverde.

Na dat gesprek kocht ik bij de supermarkt een salade en at die thuis op. Het was letterlijk het eerste wat ik in twee weken at! En dat kostte me zo veel moeite. ‘Liever niet eten, dan me zo naar te voelen’ besloot ik. Tja, toen ging het hard achteruit. Maar Marije bleef komen. Dan kroop ik de trap af om open te doen. En zo stond ze ook die dag in februari 2018 bij mij op de stoep. Alleen deed ik toen niet open."

Dit is een Real Life uit Flair. Het hele verhaal lees je in Flair 22-2022. Deze ligt van 1 juni t/m 7 juni in de winkels. Wil je ‘m liever laten bezorgen? Bestellen kan hier.

Tekst: Michelle Iwema | Fotografie: Charise Rozenbeek