De pil móet gratis worden: ‘Acht procent van de vrouwen gebruikt geen anticonceptie uit geldnood’
Als voorbehoedsmiddelen gratis verkrijgbaar zijn, wordt een hoop ellende voorkomen. Dus waarom hebben we dat in Nederland niet?
Maatschappij draagt kosten van de pil
In de Canadese provincie Brits-Columbia is de kogel door de kerk: anticonceptie op voorschrift van een arts wordt gratis. ‘Een overwinning voor de rechtvaardigheid tussen de seksen’, wordt het genoemd. Want nu draaien niet alleen vrouwen op voor de kosten, maar worden deze door de hele maatschappij gedragen.
Ook in België is de pil tot je vijfentwintigste gratis en de morning-afterpil kun je op elke leeftijd zo ophalen. Maar in ons oh zo progressieve Nederland moet je voor alles gewoon nog dokken.
De good old times
Ooit was dat anders, maar pakweg twintig jaar geleden werd de pil uit het basispakket van de zorgverzekering gehaald. Ach, het kostte vrouwen toch maar een paar tientjes op jaarbasis, werd er gezegd. Dat had iedereen er toch wel voor over?
Maar schakel dan nu naar 2023, een tijd waarin volgens het armoedefonds één op de tien meisjes in Nederland geen geld voor menstruatieproducten heeft. Als je niet eens een paar euro overhoudt voor tampons zodat je niet bloedend over straat gaat, is er waarschijnlijk ook niet een paar euro over voor de pil.
Honger lijden of hopen niet zwanger te raken?
Uit onderzoek in 2019 van Peil.nl in samenwerking met Dokters van de Wereld blijkt dat acht procent van de vrouwen in de afgelopen tien jaar vanwege geldnood geen anticonceptie gebruikt of gekocht heeft. En dat doet wat met het aantal ongeplande zwangerschappen.
Want heb je geld over voor de morning-afterpil als je niet eens rondkomt met je boodschappen? Dan wachten vrouwen noodgedwongen af, hopend dat ze niet zwanger zijn geraakt. En is het raak, dan komen ze ineens voor een keuze te staan: willen ze de zwangerschap afbreken.
Financiële drempels weghalen neemt natuurlijk niet alles weg om ongewenste zwangerschappen te voorkomen. Maar zal het niet een beetje helpen?
‘Als het mannen zou betreffen, was het allang geregeld’
Monique Opheij, abortusarts en bestuurslid Nederlands Genootschap van Abortusartsen
“Ik sta er zeker achter om anticonceptie kosteloos te verstrekken. Ik volg de ontwikkelingen op dit vlak en blijf me ervoor inzetten dat dit op termijn vergoed zal worden voor iedereen. Anticonceptie is een mensenrecht en de rekening hoort niet alleen bij mensen met een baarmoeder terecht te komen.
Als het mannen zou betreffen, was het allang geregeld. Als je anticonceptie kosteloos maakt, zou dat mogelijk ook invloed kunnen hebben op het aantal abortussen. Momenteel mag ik na een abortus een spiraaltje plaatsen zonder plaatsingskosten. En één op de tien spiraaltjes mag ik gratis verstrekken.
Op 1 juli worden de mogelijkheden door nieuwe regelgeving vanuit het ministerie van VWS op dit vlak uitgebreid met name voor mensen in een kwetsbare situatie. Dan mag ik er hopelijk meerdere gratis verstrekken en dat is in ieder geval een begin.”
Deze reportage komt uit Flair 14-2023. Meer van dit soort verhalen lees je wekelijks in Flair.
