The Transketeers (1/5): Hoe Jonah, Bart en Chris erachter kwamen dat ze transgender zijn
Is het gek om een transgender persoon te vragen of hij een piemel heeft? Wat mist een transman aan zijn leven als vrouw? En hoe werkt het eigenlijk met kinderen krijgen? Jonah, Bart en Chris – alle drie geboren als vrouw – geven zich bloot.
Jonah Lamers (31), Bart Peters (28) en Chris Rijksen (26) vormen sinds 2014 The Transketeers. De drie creatievelingen bundelen hun krachten als regisseur, producent en fotograaf om verhalen te vertellen die transpersonen en hun omgeving kunnen helpen. Zo willen ze laten zien dat het oké is als je identiteit niet binnen de hokjes ‘man’ en ‘vrouw’ past.
Speciaal voor VIVA doen Jonah, Bart en Chris elke week een boekje open over hun leven als transman. Vandaag vertellen ze hoe zij erachter kwamen dat ze transgender zijn.
Wanneer was het eerste moment dat jullie dachten ‘hier klopt iets niet’?
Bart: ‘Het was maandagochtend, 27 april... Nee, grapje. Ik vind dit altijd een moeilijke vraag. Het is niet alsof je wakker wordt en dan een soort Eureka-moment beleeft. Het was bij mij iets wat al lange tijd speelde. Zo wilde ik als kind altijd Jan heten en kort haar hebben. Op een gegeven moment kwam ik in de puberteit en werd ik toch weer in dat hokje ‘vrouw’ geduwd. Ik wist dat ik gepest zou worden als ik daar tegenin zou gaan. Op m’n zeventiende ben ik uit de kast gekomen als lesbienne, maar al gauw merkte ik dat er meer aan de hand was dan dat. Vanaf dat moment begon langzaam het besef te ontwikkelen dat ik transgender ben.’
Jonah: ‘Je hebt transmensen die al op hun tweede zeggen: er is iets mis, ik ben geen jongetje/meisje. Dat hadden wij alle drie niet. Onze identiteit heeft zich langzaam ontwikkeld.’
Hoe verliep die ontwikkeling?
Bart: ‘De eerste stap is het toegeven aan jezelf. Vervolgens komt het moment waarop je besluit er daadwerkelijk iets mee te doen en het aan de rest van de wereld te vertellen. Bij mij kwam het omslagpunt toen ik 22 was. Ik dacht: óf ik blijf de rest van mijn leven ongelukkig met mijn lijf door banjeren, óf ik moet er nu iets aan doen.’
Chris: ‘Op m’n 18de bedacht ik: wow, over twintig jaar ben ik een vrouw van 38. Hoe dan?! Ik kon me dat gewoon níét voorstellen. Ik besefte toen dat ik me geen meisje/vrouw voelde. Maar toen kwam de vraag: wat ben ik dan wel? Kan ik zeggen dat ik me een jongen voel? Hoe voelt dat dan? Hoe moet ik dat in godsnaam weten? Het was een geleidelijk proces van heel veel praten en proberen. Ik creëerde een soort bubbel om me heen waarin ik ben gaan experimenteren. Zo vroeg ik een paar mensen of ze mij ‘hij’ wilden noemen. Als het ene experiment goed voelde, ging ik naar de volgende stap. Op een gegeven moment voelde ik dat dit voor mij the way to go was.’
En toen?
Bart: ‘Nadat ik me er op mijn 22ste over heb uitgesproken, is het snel gegaan. Sinds 2013 ben ik voor de rest van de wereld herkenbaar als jongen.’
Jonah: ‘Van ons drieën ben ik degene die het langst heeft geprobeerd het meisje te zijn dat door de buitenwereld verwacht werd. Als vrouw was ik altijd al wel stoer, onaangepast, luidruchtig en lomp. Maar ik had het gevoel dat ik moest voldoen aan een bepaald toekomstbeeld, inclusief vriendje, kinderen en een huis. Diep vanbinnen was ik daar heel verdrietig over.’
Je hebt nu een relatie met een vrouw. Was je voor je transformatie niet lesbisch?
Jonah: ‘Ik ben nooit uit de kast gekomen. Voor de buitenwereld was ik hetero, tot ik een relatie kreeg met een vrouw: toen was ik in hun ogen lesbisch. Zelf wist ik dat ik dat niet was. Mijn vriendinnetje was de eerste aan wie ik durfde te vertellen dat ik transgender ben. Jarenlang is het tussen ons gebleven, tot ik besefte dat ik er iets mee moest doen omdat ik doodongelukkig was. Stap voor stap ben ik het gaan vertellen aan de buitenwereld. Dat gebeurde tussen m’n 21de en 25de.’
Hoe was dat voor je vriendin?
Jonah: 'Heel erg zwaar; zij had een relatie met iemand die in een identiteitsworsteling zat. Ze heeft mij enorm geholpen, maar het heeft ook het einde van onze relatie betekend.'
Meer weten over Jonah, Bart en Chris? De komende weken vertellen ze op viva.nl alles over het leven als transman. Check volgende week woensdag het volgende artikel.