Ik moet, móet, MOET: ‘Mijn dwanggedachten waren een enorme last’
Tig keer controleren of je de deur op slot hebt gedaan of eindeloos je handen wassen uit angst voor ziektekiemen. Dwanghandelingen heb je in allerlei vormen en maten, maar waar komen ze vandaan? Hoe ga je ermee om en – belangrijker – hoe kom je ervan af?
Vier Flair-lezeressen delen hoe zij met dwanghandelingen omgaan.
‘Als ik niet continue m’n handen waste en de sloten controleerde, zou er iets vreselijks gebeuren’
Minke (29): “Toen mijn moeder drie jaar geleden overleed aan borstkanker, veranderde alles in mijn leven. Het was een traumatische gebeurtenis die me compleet van mijn stuk bracht. Om mezelf een soort houvast te geven, begon ik allerlei ritueeltjes in mijn leven in te bouwen: heel vaak m’n handen wassen, een paar keer per uur de sloten en ramen van mijn huis controleren. Ik was heel erg bang dat er iets vreselijks zou gebeuren als ik dat niet deed, dus ik ging het steeds vaker doen. Het was een beetje alsof mijn geest en mijn lichaam niet meer met elkaar in verbinding stonden en ik voortdurend gevangen zat in mijn eigen gedachten. Mijn vader heeft me uiteindelijk naar een therapeut gestuurd, bij wie ik leer om mijn angsten te herkennen en hoe ik ermee kan omgaan.”
‘Alle spullen in mijn koelkast kriskras door elkaar zetten was een goede oefening’
Amina (32): “In de tijd dat ik een dwangstoornis had, voelde ik me gevangen en uitgeput. Ik was er de hele dag mee bezig en kon niet stoppen met het herhalen van bepaalde handelingen. Het voelde alsof ik geen controle meer had over mijn leven. Via de huisarts ben ik bij een therapeut terechtgekomen die gespecialiseerd is in cognitieve gedragstherapie. Samen met haar heb ik mijn obsessies en compulsies onderzocht en geleerd dat ik deze gedachtes niet de macht hoefde te geven. Door middel van oefeningen en geleidelijke blootstelling aan mijn angsten, bijvoorbeeld alle spullen in mijn koelkast kriskras door elkaar zetten in plaats van kaarsrecht uitgelijnd, leerde ik om mijn dwanggedachten te beheersen en ze stap voor stap los te laten. Er zijn veel momenten geweest waarop ik dacht dat het nooit zou lukken, maar dankzij de steun van mijn therapeut en familie heb ik de dwangstoornis uiteindelijk overwonnen.”
‘Ik wist dat mijn dwanggedachten irrationeel waren, maar kon er niet mee stoppen’
Donna (25): “Een paar jaar geleden raakte ik steeds meer bewust van de klimaatproblemen op de wereld. Hoe meer ik erover ging lezen, hoe banger ik ervan werd. Steeds vaker hoorde ik een stem in mijn hoofd die zei dat ik iets moest doen, omdat de wereld anders zou vergaan. Wat dat precies was, dat varieerde. De ene keer moest ik alle stekkers in huis controleren op mogelijk brandgevaar, de andere keer moest ik het hele huis schoonmaken of in mijn hoofd dingen op een bepaalde manier tellen. Het was frustrerend omdat ik wist dat mijn gedrag irrationeel was, maar ik kon er gewoon niet mee stoppen. Dat veranderde toen ik mezelf aansloot bij Extinction Rebellion, omdat ik eindelijk het gevoel had dat ik echt iets nuttigs kon doen. Sinds ik mijn energie in hun acties steek, voel ik minder onrust en verdwijnen mijn dwanghandelingen steeds meer naar de achtergrond.”
Duurzaam leven lastig?
‘Ik eet geen vlees, maar krijg commentaar op mijn vliegreizen’
‘Kwam ik weer te laat op m’n werk omdat ik urenlang onder de douche had gestaan’
Katinka (34): “Mijn dwanggedachten waren niet alleen een last voor mij, maar ook voor mijn omgeving. Ik was vaak te laat voor afspraken of ik moest dingen opnieuw doen omdat ik niet zeker wist of ik het goed had gedaan. Het was mijn chef die zei dat het zo niet verder kon, nadat ik voor de derde keer in één week te laat op mijn werk was gekomen omdat ik urenlang onder de douche had gestaan. Gelukkig kon ik vrij snel professionele hulp krijgen om aan mijn dwangstoornis te werken. Dat was heel lastig, want je moet precies gaan doen wat je niet wilt: na vijf minuten uit de douche stappen, niet nog een keer je handen wassen, niet je huis gaan soppen. Maar het werkte heel goed, want ik ben nu in staat om mijn leven te leiden zonder de last van dwanggedachtes- en handelingen.”
De rest van dit verhaal lees je in 21-2023. Meer van dit soort verhalen lees je wekelijks bij Flair.