PREMIUM
Eva: ‘Straks zijn we allemaal adhd’er, of self-proclaimed psychiaters’
“Als voorvechter van radicale openheid zie ik graag hoe millennials en Gen Z mental health-stigma’s en -taboes doorbreken op social media. Dat instafeeds niet langer volstaan met OOTD’s maar met #realtalk is wat mij betreft een enorme win. Hulde aan alle mensen die open durven zijn over hun mentale struggles en daarmee anderen herkenbaarheid en handvatten bieden. Daar mag de wereld wel een beetje meer van hebben.
Maar niet alle social-trends op dit gebied, zoals #adhd-Tok, maken me even enthousiast. Heb je het gezien? Wie #adhd opzoekt op TikTok vindt er duizenden video’s van ongecertificeerde niet-professionals die hun inzichten over adhd delen. De talloze ervaringsdeskundigen die delen hoe hun leven en worstelingen met deze diagnose eruitzien, zijn redelijk educatief en geven een inkijkje in het leven van iemand met een stoornis – al vind ik dat woord stigmatiserend op zich.
Adhd, de nieuwe hype
Maar gevaarlijker wordt het zodra ervaringsdeskundigen, en dat zijn ze soms niet eens, hun vaak miljoenen kijkers proberen te leren hoe je adhd kunt herkennen. Want hoe geef je een gebalanceerd en volledig beeld van wat het inhoudt om te leven met een complex gevalletje neurodiversiteit in een tiktokvideootje van maximaal een minuut? Het antwoord: niet.
Met koppen als ‘Deze 5 dingen herken je alleen als je adhd hebt’ en ‘3 herkenbare slaapproblemen voor adhd’ers’ krijgt de wereld al gauw een extreem gegeneraliseerd beeld van een zeer diepgaande diagnose. Sterker nog: het is gevaarlijk ook. Niet alleen omdat het een ongenuanceerd beeld van adhd geeft en daarmee geen taboes van de echte problemen wegneemt, maar het werkt ook zelfdiagnose in de hand, waardoor van adhd meer een hype dan een serieus probleem wordt gemaakt.
Eva
‘Ik werkte me eigenhandig op van Voedselbank naar verfijnd dineren buiten de deur’
Adhd is geen quirky karaktereigenschap
‘O my god, dit ben ik’ en ‘Ik weet honderd procent zeker dat ik adhd heb’ zijn slechts enkele reacties die prijken onder de adhd-toks. Dan hebben we het over video’s waarin wordt gezegd dat mensen met adhd snel uitzonen, slecht zijn in keuzes maken en kamers inlopen zonder te weten waarom ook alweer. Ah, ook jíj herkent deze dingen? Zou je adhd hebben? Of gewoon een mens zijn?
Laat duidelijk zijn dat ik helemaal vóór openheid over mentale problemen ben. En als ervaringsdeskundigen lotgenoten kunnen helpen door te vertellen hoe zij met hun mentale uitdagingen omgaan, lijkt dat me alleen maar mooi. Maar als we dit soort diagnoses versimpelen tot generieke eigenschappen, trendy hashtags en taggable content doen we niets voor het doorbreken van taboes.
Dan maken we adhd tot niets meer dan een quirky karaktereigenschap die op iedereen van toepassing kan zijn, waaronder wijzelf. Dan zijn we straks allemaal adhd’er. Of self-proclaimed psychiaters. Dat lijkt me niet de bedoeling.”
Deze column van Eva komt uit Flair 12-2023. Meer van dit soort verhalen lees je wekelijks in Flair.
Eva Breda (25) schrijft, creëert en pluist uit. Ze maakte de podcast Komt een meid bij de psych en probeert het leven, het vrouw-zijn en zichzelf iedere week een stukje meer te ontdekken en ontplooien in haar columns.
